Scepter
Van oorsprong wordt de scepter soms gezien als een knots, een slagwapen dus. De knop aan de bovenkant was het symbool van een globe, maar dit veranderde geleidelijk aan in de geschiedenis. Er zijn zelfs historische voorbeelden bekend waarbij de knop aan de bovenkant bestond uit een mensenschedel. Tegenwoordig zit op deze plaats een of meerdere juwelen of een figuur (bijvoorbeeld een adelaar, een fleur-de-lys of een rijksappel).
In het Belgische Rijkswapen en in de Britse regalia komt een scepter met een sculptuur van een hand voor. Dit is een "staf van gerechtigheid" of "Hand van Justitie".
Wanneer van iemand wordt gezegd dat hij "er de scepter zwaait", wil dat zeggen dat hij daar de baas is.
Tot zover Wikipedia.
Zowel de prins als de jeugdprins zwaait de scepter over Waskuupstad tijdens de carnavalsdagen.
De scepters waarmee dat vandaag de dag (2016) gebeurd zijn nagenoeg identiek.
Hieronder enige tekst opgesteld nadat in 2012 de nieuwe scepter voor de jeugdprins in gebruik is genomen:
Nadat in 2008 het jeugdgevolg volledig van nieuwe en prachtige kledij is voorzien werd in 2009 het nieuwe vaandel gepresenteerd. Net als de kleding een uniek product van nauwe samenwerking tussen rasechte Olde Waskupen met een gouden hart voor de vereniging waarbij de juiste mensen met voldoende technische gaven er voor hebben gezorgd dat we met zijn allen heel erg trots mogen zijn op het geleverde resultaat.
Eén van de laatste wensen van de jeugdcommissie was nog het vervangen van de scepter van onze jeugdprins om zo net als bij de kleding en het vaandel volledig uniform aan de ‘grote’ prins en zijn gevolg te zijn.
In januari van 2010 is na overleg met de penningmeester groen licht verkregen om dit technische hoogstandje te kunnen realiseren. Hiervoor is de jeugdcommissie in contact getreden met Hans te Booij voor het draaiwerk en Kees Engelbarts voor het graveerwerk en het maken van de op de scepter aanwezige leeuw. Een logische keus want beide heren hebben de benodigde technische kennis en passen daarnaast beide ook weer in het profiel “rasechte Olde Waskupen”.
Vanaf dag één is de medewerking van alle technici optimaal en ondergetekende staat, ondanks dat hij de technische staat van dienst van beide heren toch nooit heeft onderschat, versteld van de geleverde tussenproducten de gehanteerde precisie. Ook de wijze waarop door alle betrokkenen positief meedenkend wordt samengewerkt wordt als zeer prettig ervaren. De afstand tussen Genève en ’s-Heerenberg is hierbij met de huidige technische mogelijkheden geen enkel probleem gebleken.
Een stukje historie
In de beginjaren van onze carnavalsvereniging zijn verschillende vormen en maten scepters gebruikt. Foto’s hiervan vind u bij de verschillende prinsen, jeugdprinsen en op de foto hierboven.
Pas toen Antoon te Booij in 1964 prins werd is door hem een messing scepter gedraaid zoals we deze heden ten dag nog kennen. Het graveerwerk is hierbij door Piet Klaassing verzorgd. De jaren hierna zijn eveneens scepters van de hand van Anton en Piet gebruikt. Niet elke scepter exact hetzelfde uitgevoerd want hierin zat ook toen al de kunstenaars vrijheid. Tot aan Prins Joop I Joop Meijer in 1978 heeft iedere prins zijn eigen scepter gehad.
Uiteindelijk is waarschijnlijk in 1979 pas de scepter echt verguld. Hiervoor was het gebruikelijk de messing scepter te polijsten en met een spuitbus haarlak van een laklaagje te voorzien.
Deze vergulde scepter is helaas niet meer in het bezit van de carnavalsvereniging. De kluis van de toenmalige penningmeester, Otto Hageman, waarin de scepter veilig opgeborgen leek is gestolen. Na de diefstal leek het er even op of de kluis en inhoud toch weer terug zou komen naar ’s-Heerenberg. Het leek erop. Hij was dan wel weer in de buurt van Utrecht gevonden maar voordat deze kon worden opgehaald was hij opnieuw gestolen datum.
Aan de hand van foto’s heeft Hans te Booij destijds tekeningen gemaakt en is de replica van de scepter door hetzelfde team gemaakt. Prins Ton I heeft in 1964 voor zover achterhaald kon worden als eerste een leeuwtje in de waskuup geplaatst. Pas in 1980 is de scepter definitief voorzien van het leeuwtje waarschijnlijk gemaakt door Piet Klaassing. Het maken van de scepter en het leeuwtje was toen, en nu nog steeds, een beste klus!!
Bij de jeugd werd pas vanaf 1980 constant gebruik gemaakt van de door Antoon te Booij gemaakte scepter. Hiervoor werden, net als bij de grote prinsen, verschillende uitvoeringen gebruikt. Op de statie foto's van de jeugdprinsen is ook vaak de door hem gebruikte scepter te zien.
Het ontstaan van de nieuwe scepter
Na verschillende overlegrondes en toezegging in medewerking is in 2010 de grote scepter nog eens goed bekeken en gefotografeerd. Hierna volgt dan een eerste werktekening. Gelukkig had Hans nog de tekening van de grote scepter en bleek het, na wat kleine discussies over de juiste hoek (5 graden) van de waskuup, een kwestie van verschalen (75%). Hierna is de keuze in het materiaal (messing MS58) en de maatvoering van de leeuw vastgesteld waarna het “echte werk” kon beginnen.
Op meest rechtse foto hierboven is ook al het door Kees gemaakte leeuwtje te zien. Hieronder een aantal foto’s van het ontstaan van dit kunstwerkje.
De losse onderdelen zoals op bovenstaande foto's te zien zijn door Kees gegraveerd / bewerkt. Details hiervan zijn hieronder te zien.
Omdat messing in een vacuum oven gesoldeerd kan worden, door het zink dat in messing zit, (zink wordt hierbij als gas uit het messing getrokken waardoor een oppervlak met putjes ontstaat). Zijn de 8 losse onderdelen van de scepter door een van Kees bevriende zilver/goud smid gesoldeerd. Hiervoor zijn ze eerst gelijmd en daarna doorboord en met ingebrachte staafjes op de plek gehouden. De ring onderaan de scepter is met behulp van CASTOLIN vastgezet.
Hierna is de scepter gepolijst (en dat is een tijdrovende klus) en met een laagje van 5 micron verguld.
De verschillende losse onderdelen – nu gegraveerd, gesoldeerd en verguld waarbij de kunstenaars daarbij zo vrij zijn geweest om op een subtiele wijze hun handtekening op het eindproduct te verwerken.
Op de hiernaast geplaatste foto is ook duidelijk het rode (dun elektra) draadje te zien dat door middel van twee gaatjes in de scepter en met behulp van een draaibank vakkundig om de scepter is gedraaid.
Aan de scepter is nog een stevig polsbandje gemaakt zodat de jeugdprins de scepter niet bij de eerste de beste alaaf het publiek in slingert.
Omdat het toch allemaal maar weer vrijwilligers werk is en het werk dus in de spaarzame vrije tijd heeft moeten plaatsvinden is dan tijdens de carnaval van 2012 de nieuwe scepter aan jeugdprins Jorn I (Jorn Put) overgedragen. Hierbij hebben Kees en Hans de prinselijke onderscheiding mogen ontvangen waarbij hij het volgende aan hen meegaf:
Hans en Kees, Gullie zun de 2 manne die deze meer dan prachtig scepter gemaak hebbe. Hij zöt d’r haos precies ’t eigeste uut as den van de grote prins alleen dan nog vol mooier. Ik vind ‘t dan ook heel arg fijn dat ik Jorn I deze scepter now in ontvangs mag nemme en um de kommende dage aan iedereen in Waskupenstad kan laote zien deur d’r de ganse tied lekker met te zwaaie. Ook beloaf ik ollie d’r heel arg veurzichtig met um te gaon zodat deze scepter net zo lang metgeet as den olde. Manne, veur ‘t make van dit kunswark wil ik ollie graag mien persoonlijke onderscheiding gève. Alaaf.
Een buitengewoon uniek product.